STAŃKO KRYSTYNA – ZESPOŁY
ZESPOŁY KRYSTYNY STAŃKO – jest jedną z najlepszych polskich wokalistek, która równie dobrze gra na gitarze. Karierę zaczynała w połowie lat 80. studiując w Akademii Muzycznej w Katowicach i śpiewając z krakowskim zespołem Dekiel, a później legendarną formacją Young Power. Następnie z Jowitą Tabaszewską założyła grupę wokalną For Dee, z którym zabrała kilka nagród i nagrała płytę „Kobiety” (1995). Po powrocie na Wybrzeże, wespół z Maciejem Grzywaczem i Olo Walickim założyła zespół (0-58), z którym nagrała dwie nagradzane płyty – „Do dziesięciu” (2001) i „Tryby” (2003), w których grali też jej wieloletni współpracownicy: Cezary Konrad (dr) i Piotr Lemańczyk (db). W kilka lat później rozpoczęła samodzielną karierę, realizując kilka własnych projektów nagranych na 10 płytach. W ich realizacji brało udział wielu różnych muzyków, trzon jej zespołów zaczął się stabilizować od samego początku.
Pierwszą płytę pt. „Usłysz mnie” nagrała i wydała w 2008 roku. Wsparli ją wtedy: Jacek Królik (g), Piotr Żaczek (bg), Piotr Królik (dr) oraz gościnnie: Dominik Bukowski (vib, marimba, kalimba) i P. Lemańczyk – obaj przez kilka lat byli filarami tych jej projektów. W realizacji tej płyty brali też udział: Artur Malik (perc), Piotr Mania i Ireneusz Wojtczak (p, key) oraz Mariola Rutschka (fl).
W dwa lata później (2010) wydała dwie kolejne płyty: „Secretly” oraz „Cuda ogłaszają” (Jazz Forum). W zagrali na nich poza: D. Bukowskim, P. Lemańczykiem i Cezarym Konradem (dr) oraz gościnnie: Marcin Gawdzis (tp), Mieczysław Szcześniak (voc) i I. Wojtczak (bcl, fl).
W latach 2012 i 2014 zrealizowane zostały dwie kolejne jej płyty, w tym samym 4-osobowym składzie (K. Stańko, D. Bukowski, P. Lemańczyk, C. Konrad), ale podczas sesji „Kropla słowa” (2012), gościnnie zagrali też: Mirosław Hady (perc), Sri Hanuraga (p, key), J. Królik (g), Maciej Obara (as), Paul Rutschka (bg), I. Wojtczak (ts) i kwartet smyczkowy – Alicja Lach-Owsiany (cel), Małgorzata Chomicz (viola), Katarzyna Kowacz i Katarzyna Rogalska (viol). Natomiast na płycie „Snik” (2014) robili to również gościnnie: Gabriela Dudzik (voc), M. Gawdzis (tp, fgh), Jerzy Walkusz (folk instr) i Krzysztof Wojciechowski (perc).
W kolejnych latach było podobnie. Na płycie „Novos Anos” (2016) zagrał taki sam podstawowy kwartet (K. Stańko, D. Bukowski, P. Lemańczyk) z tym, że za perkusja zasiadł Łukasz Żyta, a zaproszonymi dodatkowo był po raz kolejny M. Gawdzis oraz Brazylijczyk, Zé Luis Nascimento (perc) i Marcin Wądołowski (g), który pojawił się również na kolejnej jej płycie. Była nią album „Aquarius – The Orchestral Session” (2019), w realizacji której podstawową trójkę (K. Stańko, D. Bukowski, P. Lemańczyk) wsparł: C. Konrad i M. Wądołowski, a także Mateusz Smoczyński (viol), Leszek Wachnik (fagot), Michał Woźniak i Radosław Nur (voc) oraz 22-osobowa Orkiestra Sinfonia Viva p/d Krzysztofa Herdzina.
Kilka miesięcy wcześniej, w Studiu Koncertowym Radia Gdańsk (22.09.2018) zarejestrowany został jej koncert, który w limitowanym nakładzie wydano pt. „Pociąg do piosenki”, której donatorem była Pomorska Kolej Metropolitalna (PKM). Co ciekawe był to już absolutnie inny skład – Jan Gałach (viol), Borys Mogilewski (g), P. Rutschka (bg) i jej syn, Mikołaj Stańko (dr).
Z kolei, w 2020 roku wydana została płyta „Fale” (K. Stańko, D. Bukowski, P. Lemańczyk), a w ‘23 „Eurydyka” w niemal identycznej, „radiowej obsadzie” (K. Stańko, D. Bukowski, P. Rutschka, M. Stańko). W jednym utworze wsparł ich Michał Bąk (db), a w kilku pozostałych: Norweg, Arve Henriksen (tp); Węgier, Daniel Mester (cl) oraz wokaliści: Joao de Sousa z Portugalii i Laura Marti z Ukrainy.
„Dysponująca specyficznym kontraltem Krystyna Stańko, znana jest z niebywałej wszechstronności i zdolności przekazania własnym jazzowym językiem rozmaitych muzycznych barw. Tym samym artystka jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych wokalistek w całej historii polskiego jazzu. Jakąkolwiek piosenkę zaśpiewałaby Pani Krystyna, zabrzmi ona tak jakby napisana została specjalnie dla niej; bez względu na to czy są to latynoskie samby, poezja śpiewana, rock, czy piosenki folklorystyczne. Połączenie jej aksamitnego, pełnego kobiecego wdzięku i wrażliwości głosu, ze znakomicie przygotowanymi orkiestrowymi aranżacjami Krzysztofa Herdzina i udziałem w nagraniach muzyków, z którymi artystka od lat współpracuje, zaowocowało albumem, któremu nie sposób się oprzeć.” ( Robert Ratajczak – Long Play).
dyskografia: Usłysz mnie (2008); Secretly i Cuda ogłaszają (2010); Kropla słowa (2012); Snik (2014); Novos Anos ft. Ze Luis Nascimento (2016); Aquarius – The Orchestral Session (2019), Pociąg do piosenki (2019); Fale (2020), Eurydyka (2023).
