Petersburski Jerzy

Jerzy Petersburski – Georg Petersburski (1895 Warszawa – 1979 Warszawa) –kompozytor, pianista, band-lider.

Pochodził z muzycznej rodziny – jego siostra i dwaj bracia też byli muzykami. Początkowo gry na fortepianie uczyła go matka, po czym został studentem Konserwatorium w Warszawie i Wiedniu. Mając lat 15 debiutował publicznie w Filharmonii Warszawskiej (Koncert ƒ-moll Chopina), a w czasie studiów akompaniował m.in. Poli Negri i Konradowi Tomowi. Walczył w Wojnie Polsko-Bolszewickiej, po czym grywał w teatrzykach rewiowych (m.in. Qui pro Quo, Perskie i Morskie Oko).

W 1922 roku Zygmunt Karasiński ściągnął go do Wolnego Miasta Gdańsk (Ermitage, ul. …………………….), gdzie powstał podobno pierwszy polski zespół jazzowy – grywali wtedy również w Sopocie i Gdyni. W kolejnym roku zespół ów, w zmienionym składzie, grał w Warszawie, ale przetrwał zaledwie kilka miesięcy.

Około 1925 roku, wespół z Arturem Goldem założył orkiestrę Gold-Petersburski, stając się na lata jednym z najlepszych takich zespołów w kraju, ale nie tylko – grali muzykę taneczną oraz jazz w klimatach Paula Whitemana. Akompaniowali m.in. Toli Mankiewiczównie, Lucynie Messal i Chórowi Dana. Występowali w najbardziej renomowanych lokalach Warszawy, Ciechocinka, Łodzi, Katowic, Wilna i Zakopanego oraz w Austrii, Czechosłowacji, Francji, Niemczech, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. Nagrywali dla znanych wydawców fonograficznych.

W 1930 roku zrobił sobie przerwę i wyjechał do Wiednia, gdzie komponował i występował jako pianista. Po powrocie do kraju zaczął komponować muzykę do filmów – Uwiedziona (1931), Co mój mąż robi w nocy (1934), Szczęśliwa Trzynastka i Królowa przedmieścia (1938). Równolegle napisał muzykę do dwóch  operetek – Kochanka z ekranu Kobieta 5212 oraz Robert i Bertrand. Napisał też multum przebojów, które śpiewali m.in.: Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza, Hanka Ordonówna, Zula Pogorzelska, Ludwik Sempoliński. Akompaniował też Aleksandrowi Wertyńskiemu (1932).

W 1935 roku, w gdyńskim lokalu (kasyno/kino/kawiarnia) Morskie Oko (Skwer Kościuszki) wespół z Arturem Goldem prowadził 12-osobowy zespół jazzujący.

Po wybuchu wojny wyjechał do Białegostoku i Lwowa, gdzie pracował raz z Karasińskim, raz z Goldem. Później, z pochodzącym ze Śląska, Stanisławem Landau’em, stworzyli orkiestrę, z którą jeździł po całym Związku Sowieckim. Współpracował też z zespołami:  Izaaka Dunajewskiego i Leonida Utiosowa. W roku 1942, wraz z całą orkiestrą wstąpił do Armii Andersa i jako sierżant  przeszedł cały szlak bojowy (Irak, Palestyna, Egipt, Włochy). Na początku tej drogi, wspólnie z Henrykiem Goldem (viol) i Fredem Melodystem (cello) stworzyli reprezentacyjne trio, biorące udział w ważnych wówczas imprezach wojskowych.

Po demobilizacji, w 1947 roku, wyjechał do Brazylii (Rio de Janeiro i São Paulo), a w dwa lata później osiedlił się w Argentynie (Buenos Aires). W 1967 roku przeniósł się do Wenezueli (Caracas), a następnie wrócił do Warszawy. Na przestrzeni tych lat grywał w duecie z Alfredem Schützem (Czerwone maki na Monte Cassino), z Kazimierzem Lopkiem Krukowskim prowadził Teatro El National w Buenos Aires. Współpracował też z Astorem Piazzollą i nadal komponował.

Jego utwory wykonywali na całym świecie – m.in.: Al Jolson, Benny Goodman oraz orkiestry:  Guy’a Lombardo, Joe Lossa i Stanley’a Blacka, a nawet modna w połowie lat 60. Brytyjska grupa New Vaudeville Band (1967). Jego kompozycje wykorzystywano również w rewiach na Broadwayu (Wunderbar) i w Casino de Paris. Był też autorem sygnału ogólnokrajowego Radia El Mundo en Vivo w Buenos Aires.

Najbardziej znanymi jego przebojami były: „Tango Milonga” („Oh Donna Clara”, „Love is Dangerous Game”); „Cafieterio”; „Niebieska chusteczka” („Le châle bleu”, „Blue Shawl”, „Sinij płatoczek”), a także: „Czy pani gra w zielone”,  „Ja nie mam co na siebie włożyć”, „Ja się boję sama spać”, „Już nigdy”, „Młodym być”, „Odrobinę szczęścia w miłości”, „Ta ostatnia niedziela” czy „Tango Andrusowskie”.

Na podstawie książki „Był Jazz” Krzysztofa Karpińskiego.