JAZZ LIFT + JAZZ

JAZZ LIFT + JAZZ – jedyne w swoim rodzaju przedsięwzięcie zainicjowane we wrześniu 1958 roku przez Theodora Greversa (Theo R. Grevers) w Battle Creek (Michigan, USA), w które zaangażowało się ponad 3.000 wolontariuszy oraz m.in. Dave Brubeck i Stan Kenton. Jej celem, oficjalnie, było nieodpłatne dostarczaniu leków, książek i amerykańskich płyt jazzowych obywatelom w krajach za Żelaznej Kurtyny. Istnieje też duże prawdopodobieństwo, że miało ono drugie dno i było narzędziem inwigilacji po obu stronach, zwaśnionych z sobą, politycznych obozów.

Od 1959 roku pośrednikiem w realizacji tego przedsięwzięcia była redakcja miesięcznika „Jazz”, która poza Polską wysyłała te płyty również do Czechosłowacji i Związku Radzieckiego – inną drogą docierały one na Węgry i do Jugosławii. W Polsce, cieszyło się tak ogromnym zainteresowaniem i dlatego, by stać się jego depozytariuszem, należało wypełnić ankietę zawierającą dane wrażliwe, dzięki czemu brało się udział w losowaniu. Wcześniej, w marcu 1958 roku, Redakcja Jazzu opublikowała apel (Jazz nr 21) wzywający muzyków i fanów jazzu do wypełnienia podobnych ankiet. Wyglądało to na swoiste badanie marketingowe, ale pewnie też pozwalało komunistycznym władzom na obserwowanie miłośników jazzu, który był przecież „owocem amerykańskiego imperializmu”.  Całej historii pikanterii dodaje fakt, że dziwnym trafem, Theo Grevers prowadził zarówno w Stanach, jak i Europie Zachodniej agencje detektywistyczne.

Pierwsze losowanie „Jazz Lift + Jazz” miało miejsce w maju 1959 roku (nr 34), a „szczęściarzy”, jak ich nazwano, było 50 (37 z Polski, 10 z ZSRR i 3 z Czechosłowacji). Wśród laureatów znalazły się cztery osoby z Trójmiasta – w tym Janusz Nalaskowski (Flamingo).

Drugi nabór ogłoszono w październiku tego samego roku (nr 40), poszerzając ofertę m.in. o książki nie tylko jazzowe – m.in. Joachima E. Berendta (Das Neue Jazzbuch i Jazz Kalender), Aluna Morgana i Raymonda Horricksa (Modern Jazz – A Survey of Developments Since 1939). Wyniki losowania ogłoszono w trzy miesiące później (nr 42) – tym razem w Polsce wylosowanych było 120, z czego 10 z Trójmiasta – m.in. Zbigniew Gersen-Wilk (Czerwono-Czarni), Al Musiał i Lucjan Woźniak (Flamingo).

W trzecim losowaniu, które miało miejsce w lipcu 1960 roku (nr 48), rozlosowano 60 dużych płyt – 49 w Polsce, 9 w ZSRR, 2 w Czechosłowacji. Na Wybrzeże trafiły 4 z nich, w tym jedną otrzymał Edmund Fetting, mieszkający wtedy w Gdańsku. Czwartą, prawdopodobnie ostatnią edycja tego przedsięwzięcia ogłoszono w październiku tego samego roku (Jazz nr 51) i wystawiono weń już tylko 20 płyt.

Poza tym, w kwietniu 1960 roku, redakcja „Jazzu” zakupiła nieokreśloną ilość polskich płyt, które odpłatnie rozprowadzała wśród swoich czytelników. Były to dwa tytuły: „Willis Connover Meets Polish Jazz” (L 0291) – Andrzej Kurylewicz Quartet, Jerzy Duduś Matuszkiewicz Swingtet, Modern Dixielanders, New Orleans Stornpers, Janusz Zabiegliński Swingtet i Andrzej Trzaskowski Trio. Drugą była EP-ka „Under the Double Eacle” New Orleans Stompers” (E 0216).