IRCHA – IRCHA CLARINET QUARTET
IRCHA – IRCHA CLARINET QUARTET – założony w 2009 roku przez Mikołaja Trzaskę (cl, bcl), unikatowy w skali co najmniej kontynentalnej, improwizujący kwartet klarnetowy, w którym czasem pojawiają się inne instrumenty z tej samej rodziny – klarnet altowy, klasyczny klarnet w stroju francuskim, ludowy rumuński instrument sopranowy o nazwie táragotó. Grają w nim również: Wacław Zimpel (bcl, cl, trgt); Paweł Szamburski (cl, bcl) i Michał Górczyński (bcl).
Kwartet publicznie zadebiutował na dziedzińcu Hotelu Bazar w Poznaniu podczas III Tzadik Poznań Festival (17.07.2009 roku). Wystąpił tam wtedy z nimi, amerykański multiinstrumentalista, Joe McPhee (acl). Koncert ów został zarejestrowany i wydany na płycie „Lark Uprising”, której premiera miała miejsce podczas XIV Festiwalu Jazz Jantar (13.11.2010 roku) – zagrał z nimi Gebhard Ullmann (as, cl) z Niemiec.
W dwa miesiące później w warszawskim Studio SP Records (10.01.2011), nagrali drugą płytę „Watching Edvard”, na której znalazło się 16 zróżnicowanych stylistycznie utworów – „Tamte oferowały dość abstrakcyjne improwizacje, a „Watching Edvard” serię dość wyrazistych, niemal sytuacyjnych teatralnych rozmów między czterema instrumentami” (Stef).
Kolejna płyta, „Zikaron Lefanaj” (Pamięć przede mną), nagrana została na żywo podczas 2. Festiwalu Nowej Muzyki Żydowskiej w Warszawie (2.04.2011), a wydało ją jeszcze w samym roku przez Muzeum Polin, w ograniczonym nakładzie.
– „Repertuar to kompozycje członków kwartetu lecz przede wszystkim magiczne utwory, pochodzące z różnych środkowoeuropejskich i bliskowschodnich tradycji, które dzięki swojej otwartości oraz wspólnej historii z narodem żydowskim, zachowały tę muzykę w żywym i nienaruszonym kształcie. Słuchając pieśni armeńskich, tureckich, egipskich, muzyki transylwańskich Cyganów, można usłyszeć żydowskie nuty. Wszystko to uzupełnione w bogato rozbudowane improwizacje wywodzące się z tradycji free-jazzu”. (gęśle.folk.pl)
W styczniu 2014 roku wydany został ich czwarty, tym razem podwójny album „Black Bones”. Na jednej z płyt znalazły się nagrania zarejestrowane w warszawskim Quality Studio (29.05.2013), a na drugiej zapis koncertu upamiętniającego 70. rocznicę likwidacji warszawskiego getta, jaki odbył się w kino-kawiarni „Stacji Falenica” (26.08.2013).
– „Zestawienie tych dwóch albumów było doskonałym pomysłem. Słuchaczom pozwala ono na wychwycenie niuansów i różnic związanych z niepowtarzalnym graniem na żywo i odmienną jednak, nawet w przypadku muzyki improwizowanej, sytuacją studyjną” (Mikołaj Starzyński – Newsweek). „Zespół brzmi niczym gigantyczne ustne harmonium, raz po raz tryskające ogniem fajerwerków, flażoletów i miazmatów” (Bartek Chaciński – Polityka).
W półtora roku później kwartet wystąpił we wrocławskim Centrum Kultury CK Agora (21.06.2015).
Dyskografia: Lark Uprising – ft. Joe McPhee (2010); Watching Edvard (2012); Zikaron – Lefanay (2012) i Black Bones – 2CD (2014) – Mikołaj Trzaska Ircha Clarinet Quartet
„Wszyscy czterej są liderami zespołów i należą do niekwestionowanych liderów awangardowej polskiej sceny jazzowej i muzyki improwizowanej ostatniej dekady. Ale przede wszystkim są to wybitnie utalentowani muzycy i kreatywne osobowości, które zmieniają Irchę w supergrupę o legendarnych proporcjach (…) Muzyka Irchy jest pomostem pomiędzy stylami i kulturami, wolnością i dyscypliną, emocjami i intelektem. Tak złożony arsenał bodźców jest w stanie dotrzeć do zróżnicowanej publiczności, z wielu różnych środowisk, w różnym wieku i o różnych gustach, i to jest jej prawdziwy atut. To właśnie dlatego każdy” (Adam Boruch)
„Główną ideą grupy jest przedstawienie współczesnego spojrzenia na muzykę żydowską w Polsce, która to od kilku lat jest twórczą inspiracją każdego z muzyków. Celem jest także odnalezienie wspólnego mianownika w tradycyjnej muzyce chasydzkiej i współczesnym jazzie. Repertuar to magiczne utwory, nieznanych kompozytorów, pochodzących z terenów dzisiejszej Ukrainy i Polski, uzupełnione o utwory własne oraz bogato rozbudowane improwizacje (….) (będące) owocem chwili, w której o palmę pierwszeństwa rywalizują zgranie, porozumienie, kreatywność, otwartość i wirtuozerskie umiejętności. Surowe piękno wyimprowizowanej harmonii. Cztery klarnety, cztery postacie, cztery podejścia, cztery głowy, cztery usta i aż czterdzieści palców – a z tego wszystkiego jedna muzyka, jedna linia, jedna prawda, jedna energia”. (Mikołaj Trzaska).
